‘’Jij doet onderzoek naar tto toch?’’
‘’Ja, klopt!’’
‘’Dan wordt een deel van de opleiding in Engels aangeboden?’’
Bovenstaand gesprek voer ik de laatste tijd regelmatig, vandaar dat ik in deze blog wat wil vertellen over tweetalig onderwijs. Binnen het practoraat doe ik onderzoek naar tweetalig onderwijs (tto). Toen ik voor het eerst in aanraking kwam met het onderwerp tto dacht ik zelf al te weten wat de inhoud van dit onderwijsconcept was.
Bij tto dacht ik direct aan onderwijs waar zowel lessen in het Nederlands en Engels worden gegeven. Ook in gesprekken met mijn collega docent-onderzoekers binnen het practoraat internationalisering bleek dat dit het eerste is wat tto bij mensen oproept. Uiteraard is dit heel goed te verklaren, want het betekent letterlijk tweetalig onderwijs.
Tijdens het lezen van literatuur over tto ben ik mijn eigen definitie steeds meer gaan uitbreiden en kwam ik tot de conclusie dat tto veel meer is dan alleen het aanbieden van vakken binnen een opleiding in het Engels. Het eerste waar ik anders over ben gaan denken is dat ik er vanuit ging dat een tweetalige opleiding altijd als tweede taal Engels heeft, dit is natuurlijk heel beperkt gedacht, want een tweede taal kan net zo goed Duits, Spaans, Frans etc. zijn.
Naast dat de 2e taal van een opleiding niet noodzakelijk Engels hoeft te zijn, ben ik ook het hele begrip tto in een ander daglicht gaan zien. Als een opleiding hiervoor kiest zou deze volgens mijn eigen visie en ook die van het practoraat ingericht moeten zijn met een internationaal perspectief.
Studenten binnen deze opleidingen moeten kennis hebben van andere culturen en hun eigen culturele positie daarin herkennen. Als er gekozen wordt voor tto worden studenten voorbereidt op de mondiale gemeenschap met haar veelheid aan gebruik, tradities en politieke werkelijkheden.
Opleidingen moeten vooraf een keuze maken of ze het volledige curriculum willen internationaliseren door middel van tto of dat ze de taligheid van studenten willen verbeteren. In het laatste geval kan een opleiding beter kiezen voor versterkt Engels (of Duits, Frans etc.) Het doel is dan namelijk anders dan wanneer een opleiding kiest voor tto.
De verschillen tussen tto en versterkt Engels staan hieronder weergegeven. Wil je een internationaal curriculum, dan zou er als opleiding gekozen moeten worden voor tto. Wil je als opleiding enkel het Engels van de studenten verbeteren zou een keuze voor versterkt Engels logischer zijn.
| Tweetalig onderwijs | Versterkt Engels |
| 50% van de vakken in een andere taal | Extra uren Engels |
| Studenten behaalt IB-Certificaat of Cambridge-certificaat | Student behaalt Cambridge-certificaat of Anglia Certificaat |
| Extra aandacht voor wereldburgerschap en interculturele competenties in de les. | Extra aandacht voor de Engelse cultuur |
| Uitwisselingen met scholen in het buitenland | Excursie(s) naar Engeland |
| Buitenlandse stages | |
| Aandacht voor I@home activiteiten geïntegreerd in het curriculum. | |
| Extra aandacht voor persoonsontwikkeling (op internationaal gebied). | |
| Voldoen aan de kwaliteitseisen van Standaard Tweetalig Onderwijs |
Nuffic geeft enkele ‘’eisen’’ aan met betrekking tot tto:
- Minstens 50% van de opleiding wordt aangeboden in een andere taal.
- Veel aandacht voor internationale ervaringen, dit moet niet alleen gaan over mobiliteit, maar ook Internationalisering@home moet hierin een grote rol spelen.
- Er moet de mogelijkheid zijn voor een stage in het buitenland OF een internationaal samenwerkingsproject.
- Docenten geven les volgens de CLIL (content and language integrated learning) methode.
De eis van 50% van de opleiding aanbieden in een andere taal is dus slechts één van de eisen. Juist door ook de andere eisen in te voeren, kunnen opleidingen het curriculum internationaliseren en studenten hiermee voorbereiden op de internationale maatschappij, studie- en arbeidsmarkt. Het invoeren van tto binnen het onderwijs is dus veel meer dan alleen vakken in een andere taal aanbieden.
Na dat ik zelf tot deze conclusie ben gekomen, blijft bij mij de vraag hangen of tweetalig onderwijs de juiste term is voor een geïnternationaliseerd curriculum.
Wat vinden jullie?