Toen in 2018 het practoraat internationalisering werd opgestart, vond ik hierin een mooie rol als docent-onderzoeker. Ik had net een inspirerende reis naar Malawi achter de rug, veel nieuwe mensen leren kennen en tegelijkertijd mezelf beter leren kennen. Ik voelde aan alles dat ik meer met dit thema wilde doen en deze kans kwam op een perfect moment. We kijken nu terug op vier jaren van ontwikkelingen en onderzoek op het gebied van internationalisering. Ik deel graag een greep uit mijn belangrijkste ontdekkingen en de betekenis die dit thema voor mij persoonlijk heeft gekregen.
Wat?
Internationalisering is een complex en breed begrip. Het is belangrijk om eerst duidelijk te maken wat we ermee bedoelen, voordat we de inhoud induiken. Voor ons is internationalisering in het mbo veel meer dan buitenlandervaringen. Het is een middel om studenten voor te bereiden op de globaliserende maatschappij. We hebben het over internationale en interculturele kennis, vaardigheden en houdingen. Daar is niet één lespakket voor: de thema’s die van belang zijn kunnen verschillen per regio, per beroep en zelfs per persoon. De manier waarop je hieraan wilt werken kan ook verschillen: in de klas, in het buitenland, online of thuis. Er is veel mogelijk en dat vraagt om afstemming met alle stakeholders. Internationalisering is vóór iedereen en ván iedereen.
Hoe?
Hoe kom je dan tot een integratie in het onderwijsproces? Daarvoor is eerst meer informatie nodig over de context. Hoe ziet de (werk)omgeving van de student eruit? Wat heeft hij/zij ervoor nodig om daarin, met oog voor diversiteit, te acteren? Wat zou er in de basis van de opleiding aan bod moeten komen? Welke thema’s zijn wellicht geschikt voor een keuzedeel? Hierover kun je een goed gesprek voeren met alle lagen van de organisatie. Voor dit soort gesprekken zijn hulpmiddelen beschikbaar en vanuit daar kun je tot concrete onderwijsactiviteiten komen die aansluiten bij de student en de doelstellingen. Er wordt al veel gedaan en er zijn evaluaties van activiteiten beschikbaar, dus inspiratie genoeg! Laten we die vooral met elkaar blijven delen.
Wie?
Uiteindelijk is het de docent die met studenten samen het onderwijs vormgeeft. Dat betekent dat deze ontwikkelingen ook wat vragen van de docent. Lesinhoud met internationale of interculturele dimensies is belangrijk, maar niet genoeg. Er is een didactische vertaalslag nodig om studenten met internationalisering te bereiken. Met name een actieve reflectie op internationale ervaringen blijkt hierin een grote rol te spelen. Het gaat toch vaak om complexe thema’s die bespreekbaar gemaakt worden. Docentprofessionalisering is daarom een belangrijk onderdeel van internationalisering.
Betekenis voor mij
Persoonlijk heb ik in de afgelopen jaren vooral geleerd dat er rondom internationalisering veel nuances bestaan. De antwoorden op bovenstaande vragen bestaan alleen in combinatie met een context en de uitwerking hiervan kan dus verschillen. De kern bestaat voor mij uit ontmoetingen met mensen. Mensen die divers zijn op allerlei vlakken. Mensen die vanuit achtergrond, cultuur en interesse hun eigen perspectief vormen. Een perspectief dat ik herken of dat verschilt met dat van mij. Visies en keuzes waar ik naar kan vragen, maar waar ik niet over kan oordelen. Hoe meer ik leer, hoe minder ik echt weet. Dat voelt soms kwetsbaar, maar meestal erg krachtig. Het is een waardevol inzicht dat internationalisering mij heeft opgeleverd.